โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ สตรีวิทยา พุทธมณฑล

รูปร่างโมเลกุลโคเวเลนต์ (Shape of covalent molecules)

พันธะโคเวเลนต์เป็นพันธะที่มีทิศทางและมุมระหว่างพันธะที่แน่นอน เนื่องจากการสร้างพันธะเกิดจากการใช้อิเล็กตรอนร่วมกันระหว่างอะตอมที่สร้างพะนธะกัน โดยอาจมีอิเล็กตรอนที่ไม่ได้ใช้ในการสร้างพันธะหรือที่เรียกว่าอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยวเหลืออยู่ด้วยก็ได้ ไม่ว่าจะเป็นอิเล็กตรอนที่สร้างพันธะหรืออิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยว ต่างก็มีประจุลบเหมือนกัน จึงมีแรงผลัก (repulsion) ซึ่งกันและกัน ผลของแรงผลักจะทำให้พันธะแยกตัวอยู่ในตำแหน่งที่สมดุลระหว่างแรงผลักที่มีต่อกัน ทำให้เกิดขนาดของมุมระหว่างพันธะที่เหมาะสมและเกิดเป็นรูปทรงเรขาคณิตของโมเลกุลขึ้นมาได้ รูปทรงเรขาคณิตของโมเลกุลจะเป็นอย่างไร ขึ้นอยู่กับโครงสร้างโมเลกุลของสารแต่ละชนิด ว่าประกอบด้วยอะตอมจำนวนเท่าไร มีการสร้างพันธะอย่างไร และมีอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยวหรือไม่
ถ้าโมเลกุลประกอบด้วยอะตอมเพียง 2 อะตอม จะมีรูปร่างเป็นเส้นตรง (Linear) เสมอ เช่น H₂ F₂ Cl₂ Br₂ I₂ N₂ O₂ HCl HBr HI ... แต่ถ้าโมเลกุลประกอบด้วยอะตอมมากกว่า 2 อะตอม รูปทรงเรขาคณิตของโมเลกุลจะเป็นไปได้หลายแบบ การพิจารณาว่ารูปทรงเรขาคณิตของโมเลกุลเป็นอย่างไร ให้เริ่มพิจารณาที่อะตอมกลางของโมเลกุล โดยมีหลักการสำคัญดังต่อไปนี้

                1. พิจารณาว่ามีพันธะรอบอะตอมกลางกี่พันธะ (พันธะเดี่ยว พันธะคู่ หรือพันธะสาม นับเป็น 1 พันธะเท่ากัน)
                2. พิจารณาว่ามีอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยวหรือไม่ ถ้ามีต้องดูว่ามีกี่คู่
                3. นำโครงสร้างโมเลกุลที่ได้จากข้อ 1 และ 2 ใช้ร่วมกับทฤษฎีการผลักของคู่อิเล็กตรอน ( VSEPR ) เพื่อบอกรูปทรงเรขาคณิตของโมเลกุล

ทฤษฎีการผลักของคู่อิเล็กตรอน (Valence Shell Electron Pair Repulsion , VSEPR) คิดค้นขึ้นโดย โรนัลด์ กิลเลสพาย และ เซอร์โรนัลด์ ซิดนีย์ ไนโฮล์ม เมื่อ พ.ศ. 2500 ใช้สำหรับทำนายรูปร่างหรือรูปทรงเรขาคณิตของโมเลกุลโคเวเลนต์ โดยดูจากจำนวนพันธะและอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยว (Stearic number) รอบอะตอมกลาง จากสูตรโครงสร้างแบบลิวอิส แล้วจำลองให้เป็นรูปทรงสามมิติ โดยมีหลักการว่าอิเล็กตรอนรอบอะตอมกลาง ทั้งอิเล็กตรอนที่สร้างพันธะและอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยว จะมีแรงผลักซึ่งกันและกันทำให้อยู่ห่างกันที่สุดเท่าที่จะทำได้ ทำให้มีมุมระหว่างพันธะที่เหมาะสม จึงเกิดเป็นรูปทรงเรขาคณิตแบบต่าง ๆ ขึ้นมาได้

กำหนดสัญลักษณ์ ของโครงสร้างโมเลกุลตามทฤษฎี VSEPR ด้วยสูตร AXE (หรืออาจใช้ตัวอักษรอื่น เช่น ABE แต่ความหมายเดียวกัน) ฉะนั้นเมื่อกล่าวว่าให้เขียนสัญลักษณ์ VSEPR จึงหมายถึงให้เขียนสูตร AXE ว่าเป็นแบบใด ตัวอักษรในสูตรมีความหมายดังนี้

X = จำนวนพันธะรอบอะตอมกลาง (พันธะเดี่ยว พันธะคู่ พันธะสาม นับเป็น 1 พันธะเหมือนกัน)

E = จำนวนอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยวของอะตอมกลาง (นับเป็นคู่ ๆ)

ตัวอย่าง สารที่มีโครงสร้างโมเลกุลดังนี้

เมื่อแสดง VSEPR ด้วยสูตร AXE ความหมายของตัวอักษรแต่ละตัวจะเป็นดังนี้

A หมายถึงอะตอมกลางของโมเลกุล กรณีของตัวอย่างนี้หมายถึง N

X หมายถึงจำนวนพันธะรอบอะตอมกลาง กรณีนี้ คือ 3 พันธะ

E หมายถึงจำนวนอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยวรอบอะตอมกลาง กรณีนี้ คือ 1 คู่

** สัญลักษณ์ VSEPR ของสารนี้คือ AX₃E₁

คำถาม จงพิจารณาว่าสารที่มีโครงสร้างโมเลกุลดังต่อไปนี้ เมื่อใช้อะตอมหมายเลข 1 2 และ 3 เป็นอะตอมกลางแล้ว จะมีสัญลักษณ์ VSEPR หรือสูตร AXE อย่างไรบ้าง

คำตอบ 1. เมื่ออะตอมหมายเลข 1 เป็นอะตอมกลาง สัญลักษณ์ VSEPR คือ AX₂E₂

2. เมื่ออะตอมหมายเลข 2 เป็นอะตอมกลาง สัญลักษณ์ VSEPR คือ AX₃E₀

3. เมื่ออะตอมหมายเลข 3 เป็นอะตอมกลาง สัญลักษณ์ VSEPR คือ AX₄E₀

คำถาม จงพิจารณาว่าสารที่มีโครงสร้างโมเลกุลดังต่อไปนี้ อะตอมกลางที่มีสัญลักษณ์ VSEPR เป็น AX₃E₀ AX₄E₀ AX₃E₁ AX₂E₂ มีชนิดละกี่อะตอม

คำตอบ AX₃E₀ มี..................อะตอม AX₄E₀ มี..................อะตอม AX₃E₁มี..................อะตอม AX₂E₂ มี..................อะตอม

ถ้าโมเลกุลของสารโคเวเลนต์ชนิดต่าง ๆ มีสูตร AXE เหมือนกันก็จะมีรูปทรงเรขาคณิตเหมือนกัน โดยรูปทรงเรขาคณิตแต่ละแบบ จะมีขนาดของมุมระหว่างพันธะแตกต่างกัน สูตร AXE รูปทรงเรขาคณิต ของโมเลกุลและขนาดของมุมระหว่างพันธะ มีดังนี้

ตารางแสดงสูตร AXE รูปทรงเรขาคณิต และมุมระหว่างพันธะ ของโมเลกุลโคเวเลนต์

สูตร AXE ของโมเลกุล	รูปทรงเรขาคณิตของกลุ่มอิเล็กตรอน รอบอะตอมกลาง	ภาพแสดงรูปทรงเรขาคณิต ของโมเลกุล	สารตัวอย่าง	มุมระหว่างพันธะ
โมเลกุลอะตอมคู่ (ไม่มีสัญลักษณ์ AXE)	-	เส้นตรง (linear)	HF, O₂, H₂ ,N₂,Cl₂	-
AX₂E₀	(เส้นตรง)	เส้นตรง (linear) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	BeCl₂, HgCl₂, CO₂
AX₃E₀	(สามเหลี่ยมระนาบ)	สามเหลี่ยมระนาบ (triangle หรือ, trigonal planar) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	BF₃, CO₃²⁻, NO₃⁻, SO₃
AX₂E₁	(สามเหลี่ยมระนาบ)	มุมงอ (bent , angular) (คล้ิก ชมรูปทรงสามมิติ)	NO₂⁻, SO₂, O₃
AX₄E₀	ทรงสี่หน้า	ทรงสี่หน้า (tetrahedral) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	CH₄, PO₄³⁻, SO₄²⁻, ClO₄⁻ CO₃^2-
AX₃E₁	ทรงสี่หน้า	พีระมิดฐานสามเหลี่ยม (trigonal pyramid) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	NH₃, PCl₃
AX₂E₂	ทรงสี่หน้า	มุมงอ (bent ,angular) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	H₂O, OF₂
AX₅E₀	พีระมิดคู่ฐานสามเหลี่ยม	พีระมิดคู่ฐานสามเหลี่ยม (trigonal bipyramid) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	PCl₅	ในแนวระนาบฐานพีระมิดทำมุมกัน 120 องศา ส่วนส่วนสูงของพีระมิดทำมุม 90 องศากับระนาบ
AX₄E₁	พีระมิดคู่ฐานสามเหลี่ยม	ม้ากระดก (see saw) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	SF₄
AX₃E₂	พีระมิดคู่ฐานสามเหลี่ยม	ตัวที (T-shape) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	ClF₃, BrF₃	น้อยกว่า 90 องศา
AX₂E₃	พีระมิดคู่ ฐานสามเหลี่ยม	เส้นตรง (linear) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	XeF₂, I₃⁻	180 องศา
AX₆E₀	ทรงแปดหน้า	ทรงแปดหน้า (octrahedral) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	SF₆	90 องศา
AX₅E₁	ทรงแปดหน้า	พีระมิดฐานสี่เหลี่ยม (square pyramid) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	ClF₅, BrF₅	90 องศา
AX₄E₂	ทรงแปดหน้า	สี่เหลี่ยมจัตุรัส (square plana) (คลิ้ก ชมรูปทรงสามมิติ)	XeF₄	90 องศา
AX₇E₀	พีระมิดคู่ฐานห้าเหลี่ยม (pentagonal bipyramid)	พีระมิดคู่ฐานห้าเหลี่ยม (pentagonal bipyramid)	IF₇	ในแนวระนาบฐานพีระมิดทำมุมกัน 72 องศา ส่วนส่วนสูงของพีระมิดทำมุม 90 องศากับระนาบ
AX₆E₁	พีระมิดคู่ฐานห้าเหลี่ยม	พีระมิดฐานห้าเหลี่ยม (pentagonal pyramid)	XeF₆	ในแนวระนาบฐานพีระมิดทำมุมกัน 72 องศา ส่วนส่วนสูงของพีระมิดทำมุมน้อยกว่า 90 องศากับระนาบ

ข้อสังเกต โมเลกุลฟอสฟอรัส (P₄)

อะตอม P มีเวเลนซ์อิเล็กตรอน 5 ตัว สร้างพันธะเดี่ยวกับ P อะตอมอื่นอีก 3 อะตอมเหลืออิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยว 1 คู่ ผลักให้ทุกพันธะงอลง เกิดรูปร่างเป็นทรงสี่หน้า ชนิดที่ไม่มีอะตอมกลาง และมีมุมระหว่างพันธะ P - P - P เท่ากับ 60⁰ ทุกมุม ดังรูป

สารโคเวเลนต์โมเลกุลใหญ่ที่ประกอบด้วยอะตอมจำนวนมาก สร้างพันธะต่อเนื่องกันเป็นสายโซ่ เช่น สารไฮโดรคาร์บอน จะประกอบด้วยรูปทรงเรขาคณิตหลายรูปต่อเนื่องกัน เช่น C₅H₁₂ ถ้าเราใช้อะตอมของ C แต่ละอะตอมเป็นอะตอมกลาง จะได้รูปทรงเรขาคณิตเป็นทรงสี่หน้า 5 รูปต่อเนื่องกัน ดังรูป

สำหรับ CH₃COOH จะมีรูปทรงเรขาคณิต 3 รูป ขึ้นอยู่กับว่าจะให้อะตอมใดเป็นอะตอมกลาง ดังรูป

เมื่อให้อะตอมหมายเลข 1 ซึ่งเป็นอะตอมของ C เป็นอะตอมกลางจะเป็นทรงสี่หน้า (tetrahedral) ดังรูป

เมื่อให้อะตอมหมายเลข 2 ซึ่งเป็นอะตอมของ C เป็นอะตอมกลางจะเป็นสามเหลี่ยมแบนราบ (trigonal plana) ดังรูป

จงพิจารณาว่า แต่ละโมเลกุลดังรูปต่อไปนี้ เมื่อใช้อะตอมกลางต่างกันแล้ว จะเกิดรูปทรงเรขาคณิตแบบใดบ้าง

1. Draw the Lewis formula for SeF₄. What term describes the shape of this species? (Ans.d)
     (เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ SeF₄ แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
     a) tetragonal pyramid b) tetrahedral                     c) square planar
     d) see-saw e) octahedral

2. Draw the Lewis formula for ICl₂^-. What term describes the shape of this species? (Ans.d)

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ ICl₂^-. แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) see-saw b) angular c) tetrahedral
d) linear e) square planar

3. Draw the Lewis formula for AsCl₄⁺. What term describes the shape of this species? (Ans.d)
(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ AsCl₄⁺แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)

a) see-saw b) angular c) linear
d) tetrahedral e) square planar

4. Draw the Lewis formula for NH₂^-. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

    (เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ NH₂^- แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
   a) linear                                            b) square planar                               c) see-saw
   d) tetrahedral e) angular

5. Draw the Lewis formula for SiCl₄. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

    (เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ SiCl₄ แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
  a) see-saw                                      b) octahedral                     c) tetragonal pyramid
   d) square planar e) tetrahedral

6. Draw the Lewis formula for IF₂⁺. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

    (เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ IF₂⁺ แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
    a) linear                                           b) square planar                               c) see-saw
  d) tetrahedral                                 e) angular

7. Which of the species in the following list is T-shaped? (Ans.d) (สารใดบ้างมีรูปร่างโมเลกุลเป็นรูปตัว T)

    1) ClF₃                        2) BF₃                3) ClO₃^-              4) GeCl₃⁺                        5) SiH₃^-
a) 3 only                    b) 1 and 3                     c) 3 and 5
d) 1 only                    e) 2 and 4

    (สารใดบ้างมีรูปร่างโมเลกุลเป็นสามเหลี่ยมแบนราบ)
    1) ClF₃                        2) BF₃                3) ClO₃^-              4) GeCl₃⁺                        5) SiH₃^-
    a) 1 only                   b) 3 only                       c) 3 and 5
    d) 2 and 4 e) 1 and 3

9. Which of the species in the following list is see-saw shaped? (Ans.d)
    (สารใดบ้างมีรูปร่างโมเลกุลเป็นรูปม้ากระดก)
    1) BF₄^-                                2) SF₄                     3) XeF₄                   4) SiF₄5) PCl₄^-
   a) 1 only                            b) 3 only                              c) 1 and 4
d) 2 and 5           e) 1 and 3

10. Draw the Lewis formula for NF₄⁺. What term describes the shape of this species? (Ans.a)
(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ NF₄⁺ แล้ว รูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) tetrahedral b) angular c) linear d) square planar e) see-saw

11. Draw the Lewis formula for BrF₄^-. What term describes the shape of this species? (Ans.a)
(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ BrF₄^-แล้ว รูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) square planar b) angular c) linear d) tetrahedral e) see-saw

12. Draw the Lewis formula for GaI₃. What term describes the shape of this species? (Ans.a)
(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ GaI₃ แล้ว รูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) planar trigonal b) T-shaped c) trigonal pyramid d) square planar
e) tetragonal pyramid

13. The shape of the reactant containing sulfur in the following reaction is ______ and that of the product is
      ______:(Ans.b) (สารที่มี S อยู่ในโมเลกุลระหว่างทางซ้ายกับทางขวาของสมการมีรูปร่างโมเลกุลแบบใด)
                                SF₂ + F_{2 →} SF₄     a) linear, tetrahedral                    b) angular, see-saw                          c) linear, see-saw
     d) angular, tetrahedral                e) angular, square planar

14. In the following oxidation reaction the shape of the reactant is ______ and the shape of the product is
       ______:(Ans.b)   (สารที่อยู่ทางซ้ายกับทางขวาของสมการมีรูปร่างโมเลกุลแบบใด)
                                                                SF₄ → SF₄²⁺ + 2 e^-     a) tetrahedral, see-saw               b) see-saw, tetrahedral                    c) tetrahedral, square pyramid
     d) square planar, T-shaped e) T-shaped, square planar

15. The shape of the reactant containing chlorine in the following reaction is ______ and that of the product is
      ______: (Ans.b) (สารที่มี   Cl อยู่ในโมเลกุลระหว่างทางซ้ายกับทางขวาของสมการมีรูปร่างโมเลกุลแบบใด)
                                                ClF₃ + F₂ → ClF₅     a) trigonal planar, square pyramid                          b) T-shaped, square pyramid
     c) trigonal planar, trigonal bipyramid                      d) trigonal pyramid, square pyramid
     e) T-shaped, trigonal bipyramid

16. The shape of the reactant containing xenon in the following reaction is ______ and that of the product is
        ______: (Ans.c) (สารที่มี Xe อยู่ในโมเลกุลระหว่างทางซ้ายกับทางขวาของสมการมีรูปร่างโมเลกุลแบบใด)
                                                XeF₂ + F₂→ XeF₄    a) angular, tetrahedral                                b) linear, see-saw                              c) linear, square planar
     d) angular, see-saw                                     e) linear, tetrahedral

17. The shape of the reactant containing germanium in the following reaction is ______ and that of the
       product is ______: (Ans.c)
       (สารที่มี Ge อยู่ในโมเลกุลระหว่างทางซ้ายกับทางขวาของสมการมีรูปร่างโมเลกุลแบบใด)
                                      GeCl₃⁺ + Cl^-→ GeCl₄    a) trigonal pyramid, tetrahedral                                 b) trigonal planar, square planar
    c) trigonal planar, tetrahedral d) T-shaped, tetrahedral
    e) trigonal pyramid, square planar

18. The shape of the reactant containing phosphorus in the following reaction is ______ and that of the
        product is ______: (Ans.c)
       (สารที่มี P อยู่ในโมเลกุลระหว่างทางซ้ายกับทางขวาของสมการมีรูปร่างโมเลกุลแบบใด)
                                               PCl₃ + Cl₂→ PCl₅    a) trigonal pyramid, square pyramid                        b) trigonal planar, trigonal bipyramid
     c) trigonal pyramid, trigonal bipyramid                   d) T-shaped, trigonal bipyramid
     e) T-shaped, square pyramid

19. The bond angles in IF₄^- are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน IF₄^- เป็นดังข้อใด)
      a) exactly 120^o (120 ^o เท่านั้น) b) exactly 109.5^o (109.5^o องศาเท่านั้น)
      c) exactly 90^o (90 องศาเท่านั้น)                d) slightly less than 90^o (น้อยกว่า 90^o นิดหน่อย)
      e) slightly less than 109.5^o (น้อยกว่า 109.5^o นิดหน่อย)

20. The bond angles in AsCl₄⁺ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน AsCl₄⁺ เป็นดังข้อใด)
a) exactly 120^o b) slightly less than 90^o c) exactly 109.5^o
d) exactly 90^o e) slightly less than 109.5^o

21. The bond angles in H₃O⁺ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน H₃O⁺ เป็นดังข้อใด)
a) exactly 120^o b) slightly less than 90^o c) slightly less than 109.5^o
d) exactly 90^o e) exactly 109.5

22. The bond angles in XeF₄ are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน XeF₄ เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 109.5^o b) exactly 109.5^o c) slightly less than 90^o
d) exactly 120^o e) exactly 90^o

23. The bond angles in SnCl₃^- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน SnCl₃^- เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 90^o b) exactly 109.5^o c) exactly 90^o d) exactly 120^o
e) slightly less than 109.5^o

24. The bond angles in BF₄^- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน BF₄^- เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 109.5^o b) exactly 90^o c) slightly less than 90^o
d) exactly 120^o e) exactly 109.5^o

      (สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 องศา)
     1) ClF₃                      2) BF₄^-                3) GeCl₃⁺                        4) PF₅                5) GeCl₄
     a) 4 and 5      b) 1 and 5       c) 1 and 4         d) 2 and 3         e) 3 and 4

26. Which of the following has bond angles of approximately 109.5^o? (Ans.e)
      (สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 109.5 องศา)
     1) ClF₅                               2) PCl₄⁺                  3) ClO₄^-                  4) SF₄                     5) SiF₄^2-
     a) 1 and 5      b) 3 and 5           c) 1 and 4           d) 4 and 5           e) 2 and 3

27. Which of the following has bond angles of approximately 120^o? (Ans.e)
(สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 องศา)
1) ClF₃ 2) BF₃ 3) ClO₃^- 4) SF₄ 5) GeCl₄
a) 4 only b) 5 only c) 1 and 4 d) 2 and 3 e) 2 only

28.) Fill in the table below to determine the molecular geometry for the following molecules:
(จงเติมคำตอบรูปทรงเรขาคณิตในแต่ละด้านของสารแต่ละชนิดที่กำหนดลงในช่องตาราง)

ตารางแสดงสูตร AXE รูปทรงเรขาคณิต และมุมระหว่างพันธะ ของโมเลกุลโคเวเลนต์

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ ICl₂^-. แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) see-saw b) angular c) tetrahedral
d) linear e) square planar

a) see-saw b) angular c) linear
d) tetrahedral e) square planar

4. Draw the Lewis formula for NH₂^-. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

5. Draw the Lewis formula for SiCl₄. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

1) ClF₃                        2) BF₃                3) ClO₃^-              4) GeCl₃⁺                        5) SiH₃^-
a) 3 only                    b) 1 and 3                     c) 3 and 5
d) 1 only                    e) 2 and 4

20. The bond angles in AsCl₄⁺ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน AsCl₄⁺ เป็นดังข้อใด)
a) exactly 120^o b) slightly less than 90^o c) exactly 109.5^o
d) exactly 90^o e) slightly less than 109.5^o

21. The bond angles in H₃O⁺ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน H₃O⁺ เป็นดังข้อใด)
a) exactly 120^o b) slightly less than 90^o c) slightly less than 109.5^o
d) exactly 90^o e) exactly 109.5

22. The bond angles in XeF₄ are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน XeF₄ เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 109.5^o b) exactly 109.5^o c) slightly less than 90^o
d) exactly 120^o e) exactly 90^o

23. The bond angles in SnCl₃^- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน SnCl₃^- เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 90^o b) exactly 109.5^o c) exactly 90^o d) exactly 120^o
e) slightly less than 109.5^o

24. The bond angles in BF₄^- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน BF₄^- เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 109.5^o b) exactly 90^o c) slightly less than 90^o
d) exactly 120^o e) exactly 109.5^o

27. Which of the following has bond angles of approximately 120^o? (Ans.e)
(สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 องศา)
1) ClF₃ 2) BF₃ 3) ClO₃^- 4) SF₄ 5) GeCl₄
a) 4 only b) 5 only c) 1 and 4 d) 2 and 3 e) 2 only

ตารางแสดงสูตร AXE รูปทรงเรขาคณิต และมุมระหว่างพันธะ ของโมเลกุลโคเวเลนต์

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ ICl2-. แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด) a) see-saw b) angular c) tetrahedral d) linear e) square planar

a) see-saw b) angular c) linear d) tetrahedral e) square planar

4. Draw the Lewis formula for NH2-. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ NH2- แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด) a) linear b) square planar c) see-saw d) tetrahedral e) angular

5. Draw the Lewis formula for SiCl4. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ SiCl4 แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด) a) see-saw b) octahedral c) tetragonal pyramid d) square planar e) tetrahedral

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ IF2+ แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด) a) linear b) square planar c) see-saw d) tetrahedral e) angular

1) ClF3 2) BF3 3) ClO3- 4) GeCl3+ 5) SiH3- a) 3 only b) 1 and 3 c) 3 and 5 d) 1 only e) 2 and 4

(สารใดบ้างมีรูปร่างโมเลกุลเป็นสามเหลี่ยมแบนราบ) 1) ClF3 2) BF3 3) ClO3- 4) GeCl3+ 5) SiH3- a) 1 only b) 3 only c) 3 and 5 d) 2 and 4 e) 1 and 3

9. Which of the species in the following list is see-saw shaped? (Ans.d) (สารใดบ้างมีรูปร่างโมเลกุลเป็นรูปม้ากระดก) 1) BF4- 2) SF4 3) XeF4 4) SiF4 5) PCl4- a) 1 only b) 3 only c) 1 and 4 d) 2 and 5 e) 1 and 3

20. The bond angles in AsCl4+ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน AsCl4+ เป็นดังข้อใด) a) exactly 120o b) slightly less than 90o c) exactly 109.5o d) exactly 90o e) slightly less than 109.5o

21. The bond angles in H3O+ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน H3O+ เป็นดังข้อใด) a) exactly 120o b) slightly less than 90o c) slightly less than 109.5o d) exactly 90o e) exactly 109.5

22. The bond angles in XeF4 are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน XeF4 เป็นดังข้อใด) a) slightly less than 109.5o b) exactly 109.5o c) slightly less than 90o d) exactly 120o e) exactly 90o

23. The bond angles in SnCl3- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน SnCl3- เป็นดังข้อใด) a) slightly less than 90o b) exactly 109.5o c) exactly 90o d) exactly 120o e) slightly less than 109.5o

24. The bond angles in BF4- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน BF4- เป็นดังข้อใด) a) slightly less than 109.5o b) exactly 90o c) slightly less than 90o d) exactly 120o e) exactly 109.5o

(สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 องศา) 1) ClF3 2) BF4- 3) GeCl3+ 4) PF5 5) GeCl4 a) 4 and 5 b) 1 and 5 c) 1 and 4 d) 2 and 3 e) 3 and 4

26. Which of the following has bond angles of approximately 109.5o? (Ans.e) (สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 109.5 องศา) 1) ClF5 2) PCl4+ 3) ClO4- 4) SF4 5) SiF42- a) 1 and 5 b) 3 and 5 c) 1 and 4 d) 4 and 5 e) 2 and 3

27. Which of the following has bond angles of approximately 120o? (Ans.e) (สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 องศา) 1) ClF3 2) BF3 3) ClO3- 4) SF4 5) GeCl4 a) 4 only b) 5 only c) 1 and 4 d) 2 and 3 e) 2 only

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ ICl₂^-. แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) see-saw b) angular c) tetrahedral
d) linear e) square planar

a) see-saw b) angular c) linear
d) tetrahedral e) square planar

4. Draw the Lewis formula for NH₂^-. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ NH₂^- แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) linear b) square planar c) see-saw
d) tetrahedral e) angular

5. Draw the Lewis formula for SiCl₄. What term describes the shape of this species? (Ans.e)

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ SiCl₄ แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) see-saw b) octahedral c) tetragonal pyramid
d) square planar e) tetrahedral

(เมื่อเขียนสูตรลิวอิสของ IF₂⁺ แล้วจะมีรูปร่างโมเลกุลเป็นแบบใด)
a) linear b) square planar c) see-saw
d) tetrahedral e) angular

1) ClF₃ 2) BF₃ 3) ClO₃^- 4) GeCl₃⁺ 5) SiH₃^-
a) 3 only b) 1 and 3 c) 3 and 5
d) 1 only e) 2 and 4

(สารใดบ้างมีรูปร่างโมเลกุลเป็นสามเหลี่ยมแบนราบ)
1) ClF₃ 2) BF₃ 3) ClO₃^- 4) GeCl₃⁺ 5) SiH₃^-
a) 1 only b) 3 only c) 3 and 5
d) 2 and 4 e) 1 and 3

9. Which of the species in the following list is see-saw shaped? (Ans.d)
(สารใดบ้างมีรูปร่างโมเลกุลเป็นรูปม้ากระดก)
1) BF₄^- 2) SF₄ 3) XeF₄ 4) SiF₄5) PCl₄^-
a) 1 only b) 3 only c) 1 and 4
d) 2 and 5 e) 1 and 3

20. The bond angles in AsCl₄⁺ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน AsCl₄⁺ เป็นดังข้อใด)
a) exactly 120^o b) slightly less than 90^o c) exactly 109.5^o
d) exactly 90^o e) slightly less than 109.5^o

21. The bond angles in H₃O⁺ are: (Ans.c) (มุมระหว่างพันธะใน H₃O⁺ เป็นดังข้อใด)
a) exactly 120^o b) slightly less than 90^o c) slightly less than 109.5^o
d) exactly 90^o e) exactly 109.5

22. The bond angles in XeF₄ are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน XeF₄ เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 109.5^o b) exactly 109.5^o c) slightly less than 90^o
d) exactly 120^o e) exactly 90^o

23. The bond angles in SnCl₃^- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน SnCl₃^- เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 90^o b) exactly 109.5^o c) exactly 90^o d) exactly 120^o
e) slightly less than 109.5^o

24. The bond angles in BF₄^- are: (Ans.e) (มุมระหว่างพันธะใน BF₄^- เป็นดังข้อใด)
a) slightly less than 109.5^o b) exactly 90^o c) slightly less than 90^o
d) exactly 120^o e) exactly 109.5^o

(สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 องศา)
1) ClF₃ 2) BF₄^- 3) GeCl₃⁺ 4) PF₅ 5) GeCl₄
a) 4 and 5 b) 1 and 5 c) 1 and 4 d) 2 and 3 e) 3 and 4

27. Which of the following has bond angles of approximately 120^o? (Ans.e)
(สารใดบ้างมีมุมระหว่างพันธะประมาณ 120 องศา)
1) ClF₃ 2) BF₃ 3) ClO₃^- 4) SF₄ 5) GeCl₄
a) 4 only b) 5 only c) 1 and 4 d) 2 and 3 e) 2 only