ระบบครอบครัวและเครือญาติ

ครอบครัว คือ หน่วยพื้นฐานของสังคมหน่วยหนึ่ง ซึ่งประกอบด้วย พ่อ แม่ และลูก (ครอบครัวเดี่ยว) และอาจจะประกอบด้วยครอบครัวที่มากกว่า 2 ครอบครัวอาศัยอยู่รวมกันก็ได้ (ครอบครัวขยาย) หรืออาจกล่าวได้ว่า ครอบครัวเป็นเพียงหน่วยหนึ่งของระบบเครือญาติ โดยอาจจะเกิดจากทางสายเลือดเดียวกัน โดยการแต่งงาน หรือเกิดจากญาติสมมติ (เป็นคนที่เคารพนับถือ โดยไม่จำเป็นต้องสืบสายเลือด หรือการแต่งงาน)

ประเภทของครอบครัว

       1 ครอบครัวเดี่ยวหรือครอบครัวเฉพาะประกอบด้วยบิดามารดาและบุตรเท่านั้นซึ่งสมาชิกในครอบครัวจะมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด คือทางสายโลหิตและทางกฎหมาย (การรับ จดทะเบียนบุตรเป็นบุตรบุญธรรม) ขนาดของครอบครัวขึ้นอยู่กับจำนวนบุตรที่ถือกำเนิดจากบิดา มารดา ถึงแม้จะมีการรับรองบุตรบุญธรรมบ้างก็มีจำนวนไม่มาก สังคมสมัยใหม่ทั่วไปมักมีครอบครัวประเภทนี้เป็นจำนวนมาก จนมีผู้กล่าวว่าสังคมใดมีความเจริญทางอุตสาหะกรรมและการค้า ครอบครัวในสังคมนั้นจะเป็นครอบครัวเดียวหรือครอบครัวจำเพาะเป็นส่วนใหญ่
       2 ครอบครัวขยายหรือครอบครัวเสริม ครอบครัวประเภทนี้มีพื้นฐานครอบครัวเดิมมาจากครอบครัวเฉพาะซึ่งสมาชิกประกอบด้วย บิดา มารดา และบุตร นอกจากนี้ยังมีญาติพี่น้องอื่นๆ เป็นสมาชิกอาศัยอยู่รวมกันซึ่งอาจจะเป็นปู่ ย่า ตา ยาย หรือลุงป้า น้า อา และอาจจะมีหลานร่วมอยู่ด้วย ครอบครัวขยายจึงมีสมาชิกมากกว่าครอบครัวเฉพาะ นอกจากครอบครัวขยายหรือครอบครัวเสริมมีความแตกต่างกับครอบครัวเดียวหรือครอบครัวเฉพาะในเรื่องสมาชิกแล้ว ความสัมพันธ์และโครงสร้างระหว่างสมาชิกก็มีความกันด้วย

ในอดีตประเทศไทยเป็นสังคมเกษตรกรรม ทำให้มีพื้นที่ทำกินมากกว่าแรงงาน ดังนั้น ครอบครัวไทยส่วนใหญ่จึงเป็นครอบครัวขยาย เพราะต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน โดยส่วนใหญ่เกิดจากการแต่งงานกันในหมู่ญาติพี่น้องที่เอื้อเฟื้อกัน ทำให้สังคมไทยเป็นสังคมที่ให้ความเคารพนับถือ มีความสนิทสนมกับเครือญาติมาจนถึงปัจจุบัน ถึงแม้ว่าในปัจจุบันคนไทยส่วนใหญ่มักจะอยู่กันแบบสังสังเดี่ยวก็ตาม

http://mlearning.stou.ac.th/audio/2229/80205-%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4?PHPSESSID=5c3f24a29348027280f7121229b49e6c